SZI është një sëmundje funksionale e zorrëve e karakterizuar nga dhimbje barku dhe lëvizje të ndryshuara të zorrëve (ndryshim në shpeshtësinë ose konsistencën e jashtëqitjes). Te një pacient mund të dominojë diarreja, kapsllëku ose të dyja format. 

Cilat janë simptomat e SZI-së? 

Pacientët me SZI shpesh ankohen për dhimbje barku, ngërçe të zorrëve, fryrje, gazra, diarre dhe/ose kapsllëk. 

A ka një metodë specifike diagnostike që vërteton SZI-në? 

Jo, nuk ka asnjë test specifik që vërteton me besueshmëri sëmundjen. Diagnoza bëhet nga mjeku nëpërmjet përgjigjeve të disa pyetjeve specifike që lidhen me sëmundjet tuaja. Përveç kësaj, përjashtimi i pranisë së një gjendjeje tjetër gastroenterologjike mund të ndihmojë gjithashtu në vendosjen e diagnozës. 

Sa kohë dhe si trajtohet SZI? 

Në mënyrë tipike, te shumica e pacientëve, sëmundja do të jetë e pranishme gjatë gjithë jetës. Ka modalitete terapeutike që mund të lehtësojnë simptomat tuaja, por nuk ka asnjë ilaç që do ta shëronte plotësisht sëmundjen. Megjithatë, me komunikim dhe bashkëpunim të mirë me mjekun, arrihet kontrolli i kënaqshëm i sëmundjes te shumica e pacientëve. Te pacientët me simptoma të lehta dhe të herëpashershme, gjendja zakonisht kontrollohet nga regjimi higjieno-dietik, ndërsa te pacientët me simptoma më të shpeshta dhe më të rënda rekomandohet trajtim mjekësor. 

Çfarë mund të bëj për t’u ndjerë më mirë? 

• Shmangni ushqimet që theksojnë simptomat tuaja, veçanërisht ushqimet që shkaktojnë fryrje dhe gazra; 
• Nëse jeni kaps, provoni një dietë të pasur me fibra (fruta dhe perime); 

• Rritni aktivitetin tuaj fizik (20-60 minuta të paktën 3-5 ditë në javë); 
• Mbani një ditar dhe regjistroni ushqimin që hani, aktivitetet dhe simptomat tuaja; 
• Nëse përballeni më intensivisht me stresin dhe ankthin, këshillimi psikologjik mund të jetë i dobishëm; 
• Nëse një eliminim sistematik afatshkurtër i laktozës dhe glutenit në dietë rezulton me përmirësim të gjendjes, mjeku juaj mund të rekomandojë dietë afatgjatë pa gluten ose pa laktozë. 

Cilat grupe barnash përdoren në trajtimin e SZI-së? 

• Barna për lehtësimin e diarresë; 
• Barna për lehtësimin e kapsllëkut; 
• Antispazmatikë; 
• Barna kundër depresionit (në doza shumë të ulëta reduktojnë dhimbjen); 

• Antibiotikë selektivë gastrointestinal (lehtësojnë fryrjet dhe diarrenë); 
• Probiotikë. 

Referencat: https://www.uptodate.com/contents/irritable-bowel-syndrome-beyond-the-basics 

bashk. shkenc. dr. Elena Curakova Ristovska 

ISHP Klinika Universitare për Gastroenterohepatologji Shkup